Vogels met ‘GPS-rugzakje' tot in kleinste detail gevolgd

UvA-onderzoekers hebben een GPS-rugzakje ontwikkeld waarmee vogels tot op het kleinste detail gevolgd kunnen worden. Het is voor het eerst dat een dergelijk systeem met zo'n hoog detailniveau de gehele trekweg en dagelijkse activiteiten van vogels laat zien. Het onderzoek is uitgevoerd door Willem Bouten en Judy Shamoun-Baranes van het Instituut voor Biodiversiteit en Ecosysteem Dynamica (IBED) van de Universiteit van Amsterdam (UvA), Edwin Baaij van het Technologie Centrum van de UvA, in samenwerking met Kees Camphuysen van het NIOZ Koninklijk Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek.
Het UvA-trackingsysteem biedt ongekende mogelijkheden om het gedrag van dieren te besturen en daarbij waardevolle fundamentele wetenschappelijke kennis op te doen, die duidelijke praktische toepassingen heeft. Zo wordt de kennis over vliegbewegingen van vogels nu al gebruikt voor het vergroten van de veiligheid van militaire luchtvaart door vogelaanvaringen te voorkomen. Daarnaast valt te denken aan toepassingen in de luchtvaart, bescherming van bedreigde soorten, ecologisch onderzoek, natuurbeheer, onderzoek naar door vogels overgebrachte ziektes zoals het H5N1-vogelgriepvirus en het analyseren van de risico's voor vogels bij het aanleggen van windmolenparken in zee.
De UvA-onderzoekers ontwikkelden zogeheten GPS-loggers bestaande uit een piepklein GPS-systeem gecombineerd met een opslagmedium en een zender/ontvangertje. Dit wordt gevoed door een klein zonnepaneel. Bij elkaar weegt het systeem slechts 14 gram waardoor het zonder al te veel hinder op de rug van een vogel gebonden kan worden. Daardoor kan steeds nauwkeurig hun positie en vleugelslagfrequenties, de omgevingstemperatuur en de luchtdruk vastgelegd worden, tijdens hun bewegingen over zowel korte als lange afstanden.