Veiliger met voorwaarschuwing in semi-autonome auto

De semi-autonome auto kan niet alles alleen. Bij sommige verkeerssituaties vraagt hij, niet zelden plotseling, de bestuurder om de rijtaken over te nemen. Vanzelfsprekend is deze manier van directe overname weinig bevorderlijk voor de verkeersveiligheid. Experimenteel psychologen aan de Universiteit Utrecht Remo van der Heiden en Chris Janssen onderzochten samen met Microsoft hoe zo’n overname, waarbij de besturing overgaat van machine op mens, vloeiender en veiliger kan. “Een voorwaarschuwing komt de verkeersveiligheid ten goede.”

Nieuwe auto’s krijgen steeds meer mogelijkheden om rijtaken van mensen over te nemen. In de toekomst kunnen semi-autonome auto’s grotere stukken weg afhandelen, zonder dat de menselijke chauffeur hoeft te helpen. Maar de verwachting is ook dat deze semi-autonome auto’s niet altijd weten hoe ze moeten handelen. Dan is menselijke overname van besturing gewenst. Als dat erg plotseling moet gebeuren, wellicht terwijl de bestuurder een whatsappbericht aan het beantwoorden is, kan dat tot een gevaarlijke verkeerssituatie leiden.

De Utrechtse onderzoekers wilden weten hoe de bestuurder van een semi-autonome auto vloeiender en veiliger tot overname van besturing kon overgaan. Ze lieten daartoe proefpersonen in een rij-simulator een afleidende taak uitvoeren terwijl de virtuele auto in de autonome modus over de virtuele snelweg reed. Bij naderende problemen, zoals wegwerkzaamheden, gaf de simulator een voorwaarschuwing in de vorm van piepjes. Van der Heiden: “Met een eye-tracker maten we wanneer mensen een blik op de weg wierpen. Ook maten we hun reactietijden: hoe lang bleven ze nog bezig met hun afleidende taak?”

Met de voorwaarschuwing in de rij-simulator vertoonden de proefpersonen ander rijgedrag. “Ze keken eerder naar de weg, remden eerder en waren minder afgeleid bij naderende onveilige verkeerssituaties zoals wegwerkzaamheden.” De onderzoekers benadrukken dat hun onderzoek met de voorwaarschuwing alleen betrekking heeft op verkeerssituaties die door de semi-autonome auto op voorhand zijn in te calculeren. Met hun onderzoek leveren ze een bijdrage aan de ontwikkeling van waarschuwingen in geautomatiseerde systemen.