TNO ontwikkelt meest innovatieve kruispunt van Europa

In 2015 zijn de eerste proeven voorzien op een speciaal ingericht kruispunt in Helmond, uitgerust met de laatste technologieën. Daar wil TNO aantonen hoe dodelijke ongevallen met fietsers in veel gevallen zijn te voorkomen dan wel lichamelijk letsel is te beperken. TNO werkt met de industrie aan oplossingen, waarbij sensoren in voertuigen en systemen langs de weg het gedrag van fietsers registreren en doorgeven aan naderende voertuigen.

‘We verwachten dat veel ongevallen dankzij zo’n systeem voorkomen kunnen worden. Als een fietser plotseling de weg oversteekt is er op dat moment te weinig tijd om een botsing te vermijden. Maar als een intelligent systeem aan boord van een auto, op een fiets en langs de weg, de positie, snelheid en richting van een fietser eerder oppakt en er een voorspelling aan koppelt, kan de bestuurder seconden eerder reageren.

Kritische scenario’s zijn zo terug te brengen en daarmee ook het aantal ongevallen met fietsers’, vertelt TNO-expert verkeersveiligheid Olaf Op den Camp. Het aantal verkeersdoden daalt de laatste jaren, met name als het gaat om inzittenden van personen- en bestelauto’s en motorrijders, maar de daling voor fietsers is veel minder sterk. En de populariteit van de fiets, zeker de elektrische, neemt toe. Daarom werkt TNO samen met de industrie aan compleet nieuwe oplossingen, waardoor letsel als gevolg van fietsongevallen hier maar ook elders ter wereld fors kan verminderen.

Lang hebben wetenschap en industrie zich voor het vergroten van de verkeersveiligheid gericht op systemen in de auto, zoals de gordel en de airbag. Inmiddels is de koers verlegd van passieve naar actieve veiligheid en gaat de aandacht de laatste jaren uit naar systemen die de bestuurder tijdig waarschuwen of zelfs de controle over de auto kunnen overnemen. TNO werkt aan systemen voor zowel auto als fiets, zoals een fietsersairbag aan de buitenkant van de auto en zelfs technologieën op de fiets om eenzijdige fietsongevallen te voorkomen. Bij de ontwikkeling van nieuwe technologieën werkt TNO altijd aan een combinatie van drie factoren: het voertuig, de infrastructuur en menselijk gedrag. Op den Camp: ‘Uit onderzoek is gebleken dat menselijke fouten het overgrote deel van de ongevallen veroorzaken. Vandaar dat wij werken aan oplossingen als geautomatiseerd en coöperatief rijden, waarbij technologie de bestuurder steeds verdergaand ondersteunt bij zijn rijtaak.’

Voor het aan te leggen kruispunt in Helmond werkt TNO nauw samen met de gemeente, het ministerie van IenM en het bedrijfsleven. Hier wil TNO demonstreren dat draadloze communicatie tussen auto’s, fietsers en de weg een wezenlijke bijdrage kan leveren aan de verkeersveiligheid. Fietsers worden waarneembaar door auto’s, ook al bevinden ze zich buiten het gezichtsveld van de bestuurder. TNO gaat meten hoeveel kritische situaties zich voordoen en hoe effectief het systeem in de praktijk werkt.

‘We dopen dit tot het meest innovatieve kruispunt van Europa, omdat het demonstreren van deze oplossingen op een openbare kruising nooit eerder is vertoond. Het past in de ambitie van Europa te streven naar een veilig verkeerssysteem waarin geen verkeersdoden meer vallen. Voor fietsers als kwetsbare groep verkeersdeelnemers zetten we hier belangrijke stappen. Na het slagen van de proef hebben we bovendien als land een prachtig exportproduct.’