Pilot veilig rijgedrag van start op BedrijfsautoRAI 2015

TVM verzekeringen lanceert op de BedrijfsautoRAI 2015 een pilot gericht op transportveiligheid voor 500 vrachtauto's en chauffeurs. Met behulp van onder meer een forward facing camera en een eyetracker wordt rijgedrag gemonitoord. De resultaten moeten bijdragen aan een scherper veiligheidsbewustzijn in de transportsector.

Het oogt als een simpel kastje ter grootte van een ouderwetse videoband, maar binnenin op het printplaatje zit straks de kennis verstopt voor een kleine revolutie in transportveiligheid. Het hardware platform, ontwikkelt door transporttechnologiebedrijf Route42, meet straks alles wat er in en rond de vrachtauto gebeurt.

Incidenten, bijna-ongelukken, de vermoeidheid van de chauffeur, alle data worden daarin opgeslagen om te analyseren wat onderweg allemaal passeerd. Een chauffeur neemt per dag duizenden beslissingen en de vraag is welke precies van invloed zijn op verkeersveiligheid en welke minder. Daaruit wordt straks lering getrokken hoe het veel veiliger kan in het wegtransport.

,,We weten veel, maar we weten nog véél meer niet'', zegt innovatiemanager Joost Sterenborg van TVM. ,,Zo hebben we bijvoorbeeld geen idee wanneer ongelukken precies gebeuren. Gebeurt dat in het eerste uur na vertrek of juist in het laatste uur voor een pauze? En welke rol speelt daarbij de vermoeidheid van de chauffeur. Dat gaan we in deze pilot allemaal uitzoeken.''

TVM lanceert tijdens de BedrijfsautoRAI 2015 een campagne om met hulp van de sector meer inzicht te krijgen in het weggedrag. In het najaar worden bedrijven - klein en groot - benaderd met het verzoek deel te nemen aan de pilot veilig rijgedrag. In januari 2016 gaat de pilot van start voor de duur van een jaar.

Die proef is onderdeel van het TVM-streven om in 2020 het aantal verkeersdoden in het wegtransport tot nul terug te brengen. Dat is een fikse ambitie, want volgens CBS-cijfers overlijden jaarlijks circa dertig mensen bij ongelukken waarbij een vrachtauto betrokken is. Dat is veel minder dan in de jaren negentig, toen dat aantal tegen de honderd bedroeg. Maar nog steeds te veel volgens de doelstellingen van TVM, verwoord in het veiligheidsplan voor de komende jaren.

Sterenborg en TVM's directeur verkoop en marketing Paul Haverkamp merken dat het geen probleem is om het gewenste aantal van 30 tot 50 transportbedrijven (500 vrachtauto's) bijeen te krijgen. ,,Ik wilde laatst een afspraak maken voor een presentatie van onze pilot'', vertelt Sterenborg aan de vooravond van de lancering. ,,De klant zei meteen: 'Ik doe mee!'. Zo groot is de betrokkenheid.'' Bijna de helft van de pilot is nu dan ook al gevuld.

Voor Haverkamp is dat geen verrassing. ,,Rond de 70 procent van de TVM-leden geeft aan dat gedragsverandering onder chauffeurs noodzakelijk is om de veiligheid te vergroten. Daarvoor heb je meer kennis en gegevens nodig. De transportondernemers die wij hebben gesproken, zijn allemaal enthousiast.''

Aanleiding voor het onderzoek vormt datgene dat we wél weten: bij ruim 90 procent van de ongelukken in het wegtransport is een menselijke fout (mede) de oorzaak, zo blijkt uit het European Accident Research and Safety Report 2013 van Volvo Trucks.

Onoplettendheid, een verkeerde inschatting van de snelheid en een verminderd risicobewustzijn zijn de voornaamste boosdoeners. En afleiding natuurlijk, zoals smartphones. Uit een Amerikaanse studie blijkt dat 71 procent van de ongelukken en 46 procent van de bijna-ongelukken het gevolg waren van afleiding.

Bij die genoemde factoren spelen vaak ook andere zaken een rol, zoals het weer, het zicht en de infrastructuur ter plaatse. In minder dan 10 procent van de ongelukken zijn mechanische oorzaken van invloed. Vaak gaat het om een combinatie van factoren.

Sterenborg: ,,Natuurlijk zijn er klapbanden, maar dat speelt maar bij een fractie van de ongevallen.'' Haverkamp: ,,Het gaat ons in de pilot om de beïnvloeding van het rijgedrag in het transport. Als we erin slagen het aantal van 90 procent aan menselijke fouten in de ongevalsstatistieken terug te dringen, dan heeft dat de grootste impact op de schadelast van bedrijven. Verkleining van het aantal ongelukken heeft rechtstreeks invloed op de premies en dus de kosten van onze leden.''

Het past ook bij de wens van de TVM-leden om veilig gedrag van chauffeurs zo veel mogelijk te stimuleren. De Onderzoeksraad voor Veiligheid constateerde in 2012 immers dat veel transportbedrijven (te) weinig prioriteit geven aan verkeersveiligheid.

De veiligheidscultuur en de ambitie moeten omhoog, stelt Haverkamp. Hij verwijst naar een onderzoek van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) uit 2014. Daarin wordt gesteld dat veel Nederlandse transportbedrijven ,,een reactieve of calculatieve veiligheidscultuur'' hebben. Dat wil zeggen dat bedrijven menen dat ze voldoende kennis en systemen hebben om alle risico's te managen (calculatief) of dat ze pas na een incident of ongeluk actie ondernemen (reactief).